Dlaczego wiek przedszkolny stanowi ważny etap rozwoju
psychoruchowego dziecka? Co trzeba wiedzieć o prawidłowej postawie
przedszkolaka i jakie są w tym okresie najczęstsze wady postawy?
Czy krzywe nogi u dziecka w tym wieku są powodem do niepokoju? Kiedy
wskazane są ćwiczenia korekcyjne dla dzieci w wieku przedszkolnym?
Jeśli chcesz wiedzieć, jak uchronić swoją kilkuletnią pociechę
przed wadami postawy i na co zwrócić uwagę, aby w porę
skonsultować się ze specjalistą, przeczytaj drogi Rodzicu poniższe
wskazówki.

Przedszkole, ma ogromny udział, w kształtowaniu nowych
umiejętności dziecka, zarówno w zakresie rozwoju
psychospołecznego, jak również motorycznego. To właśnie w tym
czasie maluchy nabywają nowe nawyki, uczą się, jak funkcjonuje ich
ciało, eksperymentują z ruchem, wzmacniają siłę mięśni.

Rozwój dziecka w wieku przedszkolnym

Pomimo, że – w porównaniu do okresu niemowlęcego –
wiek przedszkolny charakteryzuje się już nieco wolniejszym tempem
oraz dynamiką rozwoju, nie ulega wątpliwości, że jest to
szczególny czas dla kształtowania układu mięśniowego i
szkieletowego. Dlatego też niezwykle istotną rolę w prawidłowym
rozwoju naszych pociech odgrywa aktywność fizyczna, jest bowiem
działaniem profilaktycznym.

Czy istnieje idealna postawa ciała?

Postawa ciała w wieku przedszkolnym charakteryzuje się
następującymi cechami: wypięty do przodu brzuch, zwiększona
lordoza lędźwiowa, koślawość kolan, stopy płaskie. Nie zawsze
zatem, krzywe nogi u dziecka w wieku przedszkolnym, będą
nieprawidłowością jednak, by ocenić, czy ukształtowanie nóżek
jest fizjologiczne dla wieku, warto udać się do specjalisty.

Wady postawy u przedszkolaka:

co powinien wiedzieć rodzic?

Plecy okrągłe, plecy wklęsłe, plecy płaskie, boczne
skrzywienia kręgosłupa, koślawość kolan, szpotawość stóp,
płaskostopie – to tylko niektóre z
występujących w wieku przedszkolnym wad postawy. Istotne jest, aby
rodzic uważnie obserwował swojego malucha (dobrze jest,
przynajmniej raz na 2 miesiące, przyjrzeć się postawie ciała
dziecka rozebranego do bielizny – wówczas widać nieprawidłowości
w postaci asymetrycznego ustawienia itp).

Kiedy warto zgłosić się do specjalisty?

Warto, w ramach profilaktyki, dokonywać „bilansu”
postawy ciała u lekarza ortopedy przynajmniej raz w roku.
Odpowiednio wcześnie wdrożone i indywidualnie
dobrane dla dzieci w wieku przedszkolnym ćwiczenia korekcyjne pomogą
szybko wyeliminować zaistniały problem.

Rodzice dość często zauważają krzywe nogi u dziecka
w wieku przedszkolnym, ale obserwując swoją pociechę, trzeba
zwracać uwagę na całą jego postawę i wykonywane ruchy. Co
w praktyce należy traktować jako sygnał, że dziecko wymaga
konsultacji z fizjoterapeutą?

• Asymetrycznie ustawione barki i łopatki, głowa;

• Zwiększony kąt talii po jednej ze stron;

• Odstające żebra po jednej ze stron;

• Widoczne „zgrubienie” po prawej lub lewej stronie
  kręgosłupa (zaobserwowane, gdy dziecko stoi tyłem do nas i wykona
  skłon do przodu);

• Kolana/kostki dziecka ustawione w różny sposób
  (asymetria);

• Niedbała, zwieszona postawa ciała, bardzo częste
  podpieranie głowy rękami podczas czynności „stolikowych”,
  stałe siadanie „w literkę W”;

• Dolegliwości bólowe w obrębie pleców/stawów;

• Stawianie stóp (bądź jednej) do środka podczas
  chodu;

• Stan po urazach/złamaniach kończyn.

Ćwiczenia korekcyjne w wieku przedszkolnym

Zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO)
przewidują minimum 60 minut dziennie aktywności fizycznej
(umiarkowany wysiłek). Równie istotna jest różnorodność ruchu,
unikanie przebywania stale w jednej pozycji, zaspokajanie „głodu
ruchowego” dziecka, jak również motywowanie go do podejmowania
wspólnej aktywności – dziecko uczy się w tym czasie poprzez
naśladownictwo i zabawy/gry ruchowe.

Ćwiczenia korekcyjne w wieku przedszkolnym mogą być
wdrażane nie tylko wtedy, gdy wada postawy już występuje, ale
również jako forma profilaktyki ich powstawania – pamiętaj, że
dobra postawa ciała jest podstawą prawidłowego rozwoju dziecka w
przyszłości. Dlatego, zamiast włączać przedszkolakowi kolejną
bajkę, spróbuj zaproponować mu jazdę na rowerze
(biegowym/czterokołowym) lub hulajnodze, wyjście na basen, czy po
prostu wspinaczkę na sprzętach placu zabaw, wyścigi biegowe lub
tor przeszkód w czasie spaceru po lesie.

Aktywność fizyczna a rozwój psychoruchowy dziecka

Pozytywny wpływ aktywności fizycznej dotyczy wielu
aspektów rozwoju psychoruchowego dziecka, wśród których można
wymienić:

• Lepsze funkcjonowanie układu kostno-stawowego

• Lepszy rozwój poznawczy, szybsze uczenie się, pamięć

• Zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób przewlekłych

• Normalizacja masy ciała

• Wsparcie prawidłowego funkcjonowania serca, płuc

• Kształtowanie równowagi, koordynacji ruchowej

• Poznawanie własnych możliwości, lepsze radzenie
  sobie z emocjami.

Podsumowując: nie ma wątpliwości, że każdy rodzic,
dbający o prawidłowy rozwój swoich kilkuletnich pociech, powinien
na co dzień zadbać o ich różnorodną aktywność fizyczną. Aby
przeciwdziałać wadom postawy, warto uważnie obserwować ułożenie
ciała i ruchy dziecka, aby w razie potrzeby skonsultować się z
ortopedą i fizjoterapeutą. Pomocne zarówno w profilaktyce, jak i
leczeniu, będą odpowiednio dobrane ćwiczenia korekcyjne dla dzieci
w wieku przedszkolnym.

Źródła:

Owczarek S., Bondarowicz M.,
,,Zabawy i gry ruchowe w gimnastyce korekcyjnej”, WSiP, Warszawa,
2011

Opracowała: Bogusława Drygiel